عملکرد موفقیت آمیز لیتیوم به عنوان یک داروی ضد پیری - وبلاگ زندگی

به گزارش وبلاگ زندگی، پژوهشگران آمریکایی، اثرات موفقیت آمیز کاربرد لیتیوم را در افزایش طول عمر مگس های میوه و کرم های لوله ای و بهبود عملکرد کلیه آنها نشان داده اند

لیتیوم که به عنوان درمانی برای اختلال دوقطبی شناخته می گردد، مدت هاست که با قابلیت های خود برای مقابله با افزایش سن، پژوهشگران را مجذوب خود نموده است.

در آنالیز های آزمایشگاهی نشان داده شده است که این عنصر، طول عمر مگس های میوه و کرم های لوله ای را افزایش می دهد. این در حالی است که مشاهدات نشان داده اند آب لوله کشی که به طور طبیعی با مقادیر کمی لیتیوم همراه است، می تواند طول عمر انسان را بهبود ببخشد.

پژوهشگران دانشگاه فراوریو (UToledo) آمریکا اخیرا دریافته اند که دوز کمی از لیتیوم، مانند یک عامل ضد پیری در کلیه ها عمل می نماید.

دکتر روجون گونگ (Rujun Gong)، استاد پزشکی دانشگاه فراوریو گفت: با مشاهدات جالب توجهی که در سال های اخیر اجرا شده اند، تأثیر لیتیوم بر پیری، موضوع داغی بوده است. بسیار مهم است که راه هایی برای کند کردن یا توقف پیری کلیه پیدا کنیم. یافته های ما نشان می دهند که لیتیوم در واقع ممکن است پتانسیل قابل توجهی را برای انجام دادن این کار داشته باشد و بار بیماری کلیوی را کاهش دهد.

عملکرد کلیه با افزایش سن انسان، حتی در غیاب هرگونه بیماری کلیوی قابل شناسایی، تا 50 درصد کاهش می یابد. این امر می تواند یک مشکل مهم سلامتی برای بسیاری از بیماران مسن باشد، خطر ابتلا به نارسایی کلیه را افزایش دهد و درمان بسیاری از بیماری های دیگر را پیچیده کند.

تخمین زده می گردد که از هر هفت بزرگسال آمریکایی، یک نفر به بیماری کلیوی مبتلا باشد و از هر سه بزرگسال، یک نفر در معرض خطر ابتلا به آن قرار گرفته است.

اگرچه لیتیوم یک تثبیت کننده خلق و خو است و درمان نخست برای اختلال دوقطبی به شمار می رود، اما دانشمندان هنوز دقیقا نمی دانند که کارکرد آن در مغز چگونه است. با وجود این، پژوهشگران دریافته اند که یکی از اهداف مولکولی لیتیوم، GSK3-beta است؛ آنزیمی که با پیری سلولی در کلیه و کاهش عملکرد کلیه مرتبط است.

گونگ و گروهش با همکاری دکتر لنس دورکین (Lance Dworkin)، مدیر گروه پزشکی دانشگاه فراوریو، برای نخستین بار نشان دادند که از بین بردن ژن مسئول فراوری GSK3-beta، پیری کلیه را کند می نماید و به حفظ عملکرد کلیه در مدل های حیوانی می پردازد.

سپس پژوهشگران از لیتیوم کلرید برای مهار GSK3-beta استفاده کردند و نتایج مشابهی را به دست آوردند. سطح پروتئین در ادرار موش ها در مقایسه با گروه کنترل شده کمتر بود، عملکرد کلیه آن ها بهبود یافت و کمبود سلولی کمتری به همراه داشت.

دورکین گفت: ما می خواستیم مستقیما GSK3-beta را هدف قرار دهیم. بسیاری از ترکیبات مولکولی کوچک و بسیار گرانقیمت در حال توسعه هستند، اما ما متوجه شدیم که لیتیوم برای چندین دهه، به عنوان یک مهارکننده استاندارد GSK3-beta در علوم پایه مورد استفاده قرار گرفته است و یک داروی ایمن و پرمصرف مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به شمار می رود. نتایج ما به وضوح نشان داد که دوز پایین لیتیوم، پیری کلیه را در موش کاهش می دهد.

پژوهشگران برای تایید بیشتر یافته های خود، گروهی از بیماران را برای ارزیابی سلامت کلیه آن ها آنالیز کردند. آنالیز های آزمایشگاهی نشان داد افرادی که درمان بلندمدت با کربنات لیتیوم را دریافت نموده اند، به رغم بالا بودن سن و ابتلا به بیماری های همزمان، عملکرد کلیه بهتری نسبت به افرادی که درمان لیتیوم را دریافت ننموده اند، دارند.

گونگ گفت: اگرچه لیتیوم مقرون به صرفه است و به طور گسترده در دسترس قرار گرفته است، اما به علت سمی بودن و ضرر بالقوه آن برای کلیه ها، معروفیت بدی در دوز های بالا پیدا نموده است.

وی اضافه نمود: یکی از مسائل لیتیوم به عنوان یک دارو این است که راه درمانی بسیار باریکی را ارائه می دهد. دوز موثر لیتیوم، بسیار نزدیک به دوز سمی است، اما برای ایجاد اثر ضد پیری در سایر اندام ها فقط به دوز بسیار کمی احتیاج داریم.

شواهد حاصل از پژوهش دانشگاه فراوریو نشان می دهند که کمتر از یک سوم دوز معمول می تواند فعالیت GSK3-beta را در کلیه متوقف کند که بسیار کمتر از دوزی است که اثر سمی دارد.

گونگ اضافه نمود: اگرچه آنالیز بیشتری در این زمینه مورد احتیاج است، اما این کشف پتانسیل بالینی قابل توجهی در جمعیت سالخورده دارد. اگر بتوانیم این نتایج را در آنالیز های آزمایشی و نهایتا آزمایش های بالینی در مقیاس بزرگ تأیید کنیم، لیتیوم ممکن است به عنوان یک داروی ضد پیری مؤثر برای کلیه و سایر اندام های بدن ظاهر گردد و به حفظ سلامتی و رفاه جمعیت سالخورده ما یاری کند.

این پژوهش، در Journal of Clinical Investigation به چاپ رسید.