رکوردهای هفتگانه بورس تهران در روزهای کسادی بازار سهام - وبلاگ زندگی

به گزارش وبلاگ زندگی، خبرنگاران: دنیای اقتصاد در گزارشی به آنالیز آماری بورس تهران در ماه های اخیر پرداخته است.

به گزارش وبلاگ زندگی در این گزارش آمده است: روز یکشنبه روز رکوردشکنی معکوس بازار سرمایه بود. در این روز قوانینی مانند دامنه نوسان نامتقارن در کنار سایر موانع پیش روی افزایش قیمت ها سبب شد تا ارزش معاملات خرد بازار سرمایه به محدوده 17 فروردین سال 98 بازگردد. در این روز ارزش صف های خرید به حدود 76 میلیارد تومان رسید و صفوف فروش نیز به 6260 میلیارد تومان رسید.به عقب برنمی گردیم جمله ای که در اثنای انتخابات ریاست جمهوری سال 96 به شدت مورد توجه نهاده شد و حتی برای مدتی پیش از روز رای گیری و در بحبوحه هیجانات انتخاباتی به ترند بعضی شبکه های اجتماعی بدل شد. انتخابات برگزار گردید. رئیس جمهور با 23 میلیون و اندی هزار رای مجددا به مقام ریاست جمهوری رسید و همه انتظار داشتند در دور دوم سکانداری، کشتی اقتصاد کشور در نهایت اگر نگویم به ساحل آرامش می رسد حداقل امیدی برای رسیدن به آن داشته باشد. با این حال ورق برگشت و با فروکش کردن خوش بینی ها به گشایش های برجامی راه برای داشتن نگاهی منطقی تر به برجام هموار شد. قرار بود آنچنان رونق اقتصادی ایجاد گردد که مردم دیگر احتیاجی به این 45 هزار تومان نداشته باشند.

از آن موقع تا به امروز آنچنان رویای رونق اقتصادی در سایه فشار تحریم ها و نارسایی های نظام تصمیم گیری کلان دور از دسترس شد که همان 45 هزار تومان هم به لطف کاهش ارزش پول ملی بودن یا نبودنش فرق چندانی نمی کرد. البته هدف از این گزارش تحلیل خلف وعده دولت و تمامی آنچه در این چهار سال دوم از دولت حسن روحانی بر ایران و ایرانی گذشته نیست. در واقع در طول سال های اخیر آنقدر اتفاق های ریز و درشت قابل پیشگیری در کشور افتاده که حتی فهرست کردن آنها هم دیگر نه دردی از کسی دوا می نماید و حتی اگر دوا کند هم به دلیل طولانی بودن فهرست کسی وقت و حوصله پرداختن به آن را ندارد. بنابراین آنچه در این گزارش خواهید خواند در مورد عقبگرد غیر منطقی شرایط و نه قیمت ها در است. بازار سرمایه طبق روال ماه های اخیر، در روز گذشته نیز شاهد کاهش دسته جمعی قیمت ها در بورس و بود. در این روز نماگر اصلی بازار سهام به میزان 73/ 0 درصد دیگر عقب نشست تا افت قابل پیش بینی این شاخص بورسی به محدوده یک میلیون و 224 هزار واحد نیز به آسانی رقم بخورد. این سطح از شاخص کل قبل از این نیز بارها بین خریداران و فروشندگان بازار دست به دست شده است و از این جهت افت 9 هزار واحدی دماسنج بازار اتفاقی نیست که به خودی خود ارزش خبری چندانی داشته باشد. مشکل اما جایی آغاز می گردد که از سطح تحولات در بازار سهام اندکی پیش تر برویم.

رکورد 2 ساله رکود جابه جا شد

روز گذشته را شاید بتوان روزی بسیار غیرمعمول برای بازار سرمایه تلقی کرد. در این روز تهران با سقوط به سطح 695 میلیارد تومان کمترین رقم ارزش معاملات در20 ماه اخیر را به ثبت رساند. این طور که به نظر می آید ارزش معاملات هم در بورس و هم در فرابورس طی هفته های اخیر در مارپیچی گیر افتاده که برون رفت از آن حداقل در شرایط فعلی با این نحوه مدیریت در مدت زمانی نامعلوم میسر خواهد شد. همان طور که در گزارش های اخیر نیز به آن اشاره شد تغییرات بی پشتوانه کارشناسی و اعمال نظرهای سلیقه ای در یک سال گذشته شاید بیش از هر عامل سیاسی و معینا تحریمی دیگری توانسته بر فرایند معاملات در بازار سرمایه اثر منفی بگذارد. در طول این مدت بورس و فرابورس هم ماجراهای گوناگون قیمت گذاری دستوری را تحمل نموده اند و هم تصمیمات خلق الساعه مدیران بورسی را که هر کدام به نحوی بر ریسک قانون گذاری در بازار افزوده تاب آورده اند. همه این رویدادها در حالی روی داده که هیچ یک از تصمیم سازان هیچ هزینه ای بابت تصمیمات غلط خود پرداخت ننموده اند. سرمایه گذاران بورسی اما بر خلاف این گروه هزینه های گزافی را متحمل شده اند که زیان اقتصادی تنها یکی از آنها است. در واقع طی ماه های اخیر عوامل متعددی نظیر دامنه نوسان، حجم مبنا، حمایت های دستوری بی مورد که موجب تعدیل نشدن به موقع قیمت ها شده و چندین و چند عامل دیگر که آخرین آن همین نامتقارن کردن دامنه نوسان و افزایش نصاب سرمایه گذاری صندوق های با درآمد ثابت بوده، موجب شده از روشن شدن تکلیف سرمایه گذاران در بازار سرمایه جلوگیری گردد. همین بلاتکلیفی به عاملی کلیدی بدل شده تا ارزش معاملات هر روز نسبت به روز گذشته بیشتر کاهش پیدا کند و سرمایه به عنوان ترسو ترین متغیر در اقتصاد کشور راه خود را به سمت مقاصد کم ریسک تر تغییر دهد.

نامتناسب بودن داده ها

ثبت چنین رقمی برای ارزش داد و ستدهای بازار سهام از تاریخ 17 فروردین ماه سال 98 بی سابقه بوده؛ عمق فاجعه اما زمانی معین تر می گردد که بدانیم آن موقع در کانال دلار 13هزار تومانی بوده و هم اکنون در محدوده 24 هزار تومان خرید و فروش می گردد. در آن موقع کل ارزش بازار سرمایه 853 هزار میلیارد تومان بود و هم اکنون مجموع این رقم برای بورس و فرابورس حدودا 6 هزار هزار میلیارد تومان است. مقایسه همه این اعداد و ارقام نشان می دهد که رقم خرید و فروش سهام در بازار یاد شده اکنون قرابت معنایی با واقعیت های موجود بازار سرمایه ندارد. معاملات روز گذشته در بازارهای اقتصادی کشور در شرایطی سرانجام یافته که ارزش کل معاملات خرد بازار تنها 02/ 0 درصد ارزش بازار بوده؛ با این حال رقم یاد شده در تاریخ 17 فروردین 98، 1/ 0 درصد بوده است. این طور که آنالیز اعداد و ارقام نشان می دهد تا زمانی که عزم سکانداران بازار سرمایه در حفظ شرایط موجود و عدم کوشش برای متعادل کردن معاملات ادامه دارد، نمی توان انتظار داشت که بازار سرمایه با واقعیات موجود سازگار گردد و نه به رونق بلکه حداقل به شرایط عادی بازگردد.

جلو زدن صندوق ها از حقیقی ها

براساس آنچه در گزارش روز یکشنبه نیز به آن اشاره شد، طی روزهای اخیر ارزش معاملات خرد بورس تهران در شرایطی به ارزش معاملات خرد صندوق های سرمایه گذاری نزدیک شده که ارزش خالص خرید حقوقی در معاملات سهام به ارزش معاملات خرد صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) هر روز نزدیک و نزدیک تر شده است.

همان طور که در این گزارش نیز اشاره شد افزایش ارزش معاملات این صندوق ها در شرایط آرامش بازار و تعادل در قیمت ها می تواند خبری مثبت برای بازار و گواهی بر افزایش حجم سرمایه گذاری غیرمستقیم باشد. اما مشکل از جایی آغاز می گردد که بدانیم رکود معاملات مستقیم سهام و نبودن بازار رقیب برای بورس در شرایط فعلی به این شرایط دامن زده است. روز یکشنبه در شرایطی ارزش معاملات این صندوق ها به مرز 986میلیارد تومان رسید که کل ارزش معاملات خرد بورس از 695 میلیارد تومان نیز فراتر نرفت. این شرایط که به طور کلی امری عجیب برای بازار سرمایه محسوب می گردد دست کم در طول 60 روز کاری اخیر کاملا بی سابقه است و حکایت از عمق بحران حاکم بر معاملات در میان سهامداران خرد دارد. همه اینها به کنار حتی اگر ارزش معاملات خرد همه تابلوهای فرابورس و بازار پایه را هم به این رقم اضافه کنیم، باز مجموع 924 میلیارد تومانی این رقم به ارزش معاملات 986 میلیارد تومانی یاد شده نمی رسد.

سنگین ترین صف های فروش

جمیع این شرایط سبب شد تا کارنامه بازار سرمایه در روز معاملاتی قبل با صف های فروش سنگین سرانجام پیداکند. این بازار نیز در روز گذشته شاهد ثبت یک رکورد جدید بود. صفوف فروش 6260 هزار میلیارد تومانی بورس در روز گذشته در شرایطی به ثبت رسید که بازار سهام از ابتدای سال تا کنون چنین ارقامی را شاهد نبوده است. در این روز 95 درصد از کل نمادهای قابل معامله در صف فروش قفل شده بودند. البته توجه به این نکته نیز لازم است که از ابتدای به کارگیری دامنه نوسان تا انتها معاملات روز یکشنبه این دومین رکورد صف فروش در بورس است. رتبه نخست همچنان به روز نهم اسفندماه اختصاص دارد که در آن رقم 6683 میلیارد تومان برای صف های فروش به ثبت رسیده است.

نحیف ترین صف های خرید

در آن روی سکه خرید و فروش در بازار سهام، صف های خرید کم جان قرار داشت. روز گذشته در حالی سرانجام یافت که همچون روز شنبه فقط سدشت در بورس صف خرید بود. در تمامی تابلوهای فرابورس نیز تعداد صف های خرید از انگشتان دو دست فرا تر نمی رود. در این روز ارزش کل صفوف خرید در بازار از 76 میلیارد تومان فراتر نرفت.

یک ماه با 2 روز سبز

به نظر می آید که همین عامل می تواند به تنهایی نشان دهد که چرا به رغم همه کارهایی که برای بهبود اوضاع در بازار سرمایه اجرا شده بازار سرمایه از ابتدای سال تا کنون تنها در دو روز شاهد سبزرنگ شدن بوده است. این اعداد و ارقام طی روز گذشته در حالی به ثبت رسید که دامنه نوسان نامتقارن بازار که از 25 بهمن ماه تا به امروز 2- و 6 + بود، از ابتدای ماه بعد به 3- و 6+ تغییر خواهد نمود. این خبر که به عنوان تغییری مثبت به بازار مخابره شد، نتوانست در روزمعاملاتی اخیر بر جهت بازار اثری مثبت داشته باشد. بسیاری بر این باورند که دامنه نوسان نامتقارن به عنوان عظیم ترین عامل رکود بورس در روزهای گذشته باید به سرعت حذف گردد . این بخش از فعالان بازار در شرایط کنونی سردرگم هستند که به رغم آنکه نزد تمامی مسوولان بازار این نوع از محدود کردن قیمت ها مقبولیت ندارد، چطور ممکن است که این سیاست همچنان ادامه یابد. پرواضح است که تداوم وضع موجود سبب شده تا در این بازار تر و خشک با هم بسوزند و منفی شدن دیدگاه ها نسبت به کلیت بازار سرمایه راه را برای افزایش تقاضا در نمادهای ارزنده بازار نیز ببندد.

چله نشینی فروش حقیقی

نکته آخر در مورد بازار این روز اما طولانی شدن تدوام خروج پول حقیقی از بازار سهام بود. در این روز اگر خروج 334 میلیارد تومانی پول حقیقی از بازار را در کنار سایر عوامل بگذاریم به این نتیجه می رسیم که با در نظر نگرفتن معاملات سه شنبه هفته گذشته که به لطف خبر اوراق بدهی 24 هزار میلیارد تومانی خالص خرید حقوقی را در این روز مثبت نموده بود بازار سهام 40 روز است که به نظاره خروج پول حقیقی نشسته است. این در حالی است که تا پیش از این هیچ کس با توجه اوضاع خوب بازارهای جهانی و فرایند رو به رشد ارزش فروش در بسیاری از شرکت ها انتظار ثبت چنین اعدادی را در بازار سرمایه نداشت. در طول این مدت 19 هزار میلیارد تومان از دارایی سرمایه گذاران خرد از بورس خارج شده است.

دامنه وسیع قرمزپوشی سهام

این روزها شاید فرقی نداشته باشد چه سهامی در پرتفوی سهامدار وجود دارد. سهام ارزنده و غیرارزنده بدون استثنا هر روز شاهد افت قیمت است و به عبارتی تر و خشک با هم می سوزند.